nieuws uitgelicht

Betrouwbare medische informatie op internet vinden

Objectieve en betrouwbare gezondheidsinformatie vinden online, is geen sinecure. Google heeft een toepassing gelanceerd binnen de kennis-grafiek, die daarbij kan helpen. De aangeboden informatie wordt veelvuldig gecontroleerd door medische professionals. Zo worden we ondersteund in onze massale internetzoektocht naar medische informatie.

De massale zoektocht naar online medische informatie

'Dokter Google' is populairder dan ooit. Internationaal zoekt driekwart van de mensen gezondheidsinformatie op via Google. Een studente geneeskunde berekende dat het in Vlaanderen in 2013 om twee op de drie zou gaan. In Nederland werd in een studie van het universitair medisch centrum Radboud in Nijmegen het aantal op 80% geschat. Patiënten, bezorgde familieleden en ongeruste burgers zoeken dus in ieder geval massaal online naar informatie over aandoeningen, behandelingswijzen en medicijnen. Ze doen dit niet enkel voorafgaand aan een consultatie, maar ook achteraf ter controle en/of bevestiging van de gestelde diagnose of de voorgeschreven behandeling. Google berekende zelf dat van alle zoekopdrachten wereldwijd, 5% medisch gerelateerd is.

Betrouwbaarheid gezondheidsinformatie is vaak twijfelachtig

Zoals het geval is bij veel van de informatie die online beschikbaar is, laat de betrouwbaarheid van medische info vaak te wensen over. Het is tevens niet steeds duidelijk of het gaat om informatie, dan wel om meningen, persoonlijke ervaringen of eenvoudigweg om reclame van farmaceutische bedrijven of dokters die bepaalde behandelingswijzen voorschrijven. De manier waarop zoekmachines informatie filteren en sorteren biedt daarbij weinig ondersteuning. Uit Amerikaans onderzoek bleek eerder al dat 20% in de top tien zoekresultaten van Google en Yahoo uit commerciële zoekresultaten bestond. Achter schijnbaar objectieve informatieve websites zoals www.gezondheidsplein.nl, www.apotheek.nl en www.gezondheid.be, gaan vaak commerciële organisaties of sectorfederaties schuil. Hoewel de aangeboden informatie vaak in grote mate correct is, is het belangrijk om niet uit het oog te verliezen, dat er steeds een bepaald commercieel belang mee gepaard gaat.

Uit een onderzoek uit 2008, bleek dat Google vaak angst- en onrustgevoelens versterkt. 26% van de mensen die zochten naar hoofdpijn, kwamen uit bij een hersentumor, terwijl dit slechts in 0,01% van de gevallen gerechtvaardigd is. De zoektocht naar betrouwbare gezondheidsgerelateerde informatie, is daarom vaak een zaak van vele zoekopdrachten, doorklikken op websites en zoeken van veelvuldige bevestiging en herbevestiging van eerder gevonden informatie. Hoewel het natuurlijk al beter is om op verschillende bronnen af te gaan, dan om te vertrouwen op de correctheid van slechts één website, biedt ook deze methode weinig garanties op objectiviteit. De manier waarop het algoritme van zoekmachines functioneert en probeert informatie 'op maat' aan te bieden, zorgt ervoor dat het gevaar van confirmation bias om de hoek loert. Niet voor niets omschrijft Ruben Mersch in zijn boek Oogklepdenken, Google als een 'bevestigingsmachine'. Concreet betekent dit, dat wie er van overtuigd is dat hij/zij aan ziekte A of B lijdt, dit zal kunnen onderbouwen op basis van zijn zoektocht. Anderzijds zal wie zeker is van het omgekeerde, evengoed munitie vinden voor zijn standpunt.

Nieuwe Google-toepassing voor betrouwbare medische informatie

Om het probleem van onbetrouwbare medische online informatie aan te pakken, lanceerde Google begin februari 2015 een toepassing die geïntegreerd werd in de kennis-grafiek van de zoekmachine. Dit kleine kadertje dat, sinds 2012, na een zoekopdracht, rechts op het scherm (of bovenaan de smartphone app) wordt weergegeven, geeft sindsdien medisch betrouwbare informatie weer. Daardoor is het niet langer nodig om te grasduinen tussen en binnen websites op zoek naar betrouwbare gezondheidsinformatie. De typische symptomen en behandelingen worden onmiddellijk getoond en daarbij wordt tevens aangegeven hoe veelvoorkomend de ziekte is. Volgens Google wordt de getoonde informatie steeds vooraf gecontroleerd door ten minste 11 artsen. Bij de eerste release integreerde het bedrijf de gezondheidsinformatie enkel in de Engelstalige versie Google.com. Andere manieren om betrouwbare informatie te vinden op internet, is door gebruik te maken van volledig onafhankelijke, door de overheid gesponsorde websites. Daarop wordt informatie getoond die die door experten geschreven en up to date gehouden wordt. Een voorbeeld van een dergelijke website is http://www.gezondheidenwetenschap.be/.