Ziekteverzuim van medewerkers: oorzaken en hoe aanpakken?

Bedrijven hebben te maken met ziekteverzuim. Het gaat om het herhaaldelijk ziek melden van werknemers waarbij er sprake is van kortdurend verzuim. Kort verzuim heeft vaak te maken met een hoge werkdruk, maar het kan ook andere oorzaken hebben zoals ontevredenheid over het werk. Voor de werkgever is het verstandig om in dit soort gevallen een gesprek aan te gaan met de werknemer. Het is belangrijk om de oorzaak van het probleem te achterhalen. Als de oorzaak van het probleem bekend is, kan de werkgever er iets aan doen. Zo hebben zowel de werkgever als werknemer er baat bij.

Kortdurend frequent verzuim

Werkgevers moeten frequent kort verzuim niet onderschatten. In het jaar 2013 verzuimen werknemers vaker dan vorig jaar. Meestal is er iets anders aan de hand dan de klacht waarmee de werknemer zich regelmatig ziek meldt. Als iemand zich vijf keer achter elkaar ziek meldt vanwege misselijkheid of hoofdpijn, dan is er hoogstwaarschijnlijk iets anders aan de hand. Als het achterliggende probleem wordt aangepakt, kan het herhaaldelijk ziekmelden in de toekomst worden voorkomen. Er kunnen verschillende oorzaken zijn waarom de werknemer zich ziek meldt.

Reden van verzuim

De echte reden van het verzuim kan achterhaald worden doordat de werkgever een frequent verzuimgesprek inplant. Als de oorzaak is achterhaald, weten de werknemer en werkgever wat er moet gebeuren. Misschien kan een kleine aanpassing in het werk of de arbeidsomstandigheden voorkomen dat de werknemer zich opnieuw ziek meldt. Onderstaande oorzaken komen regelmatig voor als er sprake is van een frequent kort verzuim:

• De werknemer ervaart een te hoge werkdruk
• Er is onzekerheid over de baan, bijvoorbeeld door reorganisatie
• De werknemer heeft persoonlijke problemen
• De werknemer is ontevreden met het werk
• De werknemer ervaart een slechte relatie met de werkgever of collega’s
• De werknemer heeft een kwetsbare conditie

Wanneer een frequent verzuimgesprek

Werknemers zijn over het algemeen niet op de hoogte hoe vaak er wordt verzuimd. Daarom is het belangrijk dat de medewerker goed is geïnformeerd waarom hij op gesprek moet komen. Als werkgever moet er een duidelijk verzuimbeleid zijn, waarin de regels hieromtrent zijn opgenomen. Zo wordt voorkomen dat medewerkers zich ongelijk behandeld voelen. Er zijn veel bedrijven waar dit gesprek plaats vindt als er meer dan drie keer per jaar een ziekmelding is. Tijdens dit gesprek moet de werkgever een duidelijk overzicht hebben van de ziekmeldingen.

Waar het verzuimgedrag vandaan komt

De belastbaarheid van een persoon verschilt per persoon en ook ligt het aan de persoonlijke omstandigheden van iemand. Mocht een werknemer een griepje onder de leden hebben, dan vermindert de draagkracht. Als er sprake is van een voortdurende hoge werkdruk en stress, wordt de belastbaarheid ook minder. Dit kan leiden tot uitputting, waardoor er extreme vermoeidheid kan ontstaan. Doordat je conditie achteruitgaat, kun je minder goed met stress omgaan, waardoor je eerder geneigd bent om je ziek te melden.

Omgaan met stress

Als de hoge werkdruk of andere factoren die zorgen dat je stress hebt, te lang aanhouden kunnen er klachten ontstaan. Niet alleen de zwakkeren hebben hier last van, het kan iedereen overkomen. Iedereen heeft zijn eigen grens en als hier overheen wordt gegaan, dan zal de persoon zich in een groot aantal gevallen zich ziek melden. Het zijn juist de mensen die alles geven en heel hard werken die een grote kans hebben om helemaal op te branden. Deze mensen luisteren niet naar hun eigen lijf en negeren de eerste signalen van de overschrijding van hun grens. Een burn-out ligt dan al gauw op de loer.

Herken stress

Als je een periode van stress hebt, is dat op zich niet erg, maar je moet er wel op letten dat je daarna weer goed kunt ontspannen. Langdurige stress is schadelijk voor je gezondheid. Mocht je er zelf niet meer uitkomen, zorg dan je hulp krijgt. Hieronder worden de lichamelijke signalen genoemd waaraan je stress kunt herkennen:

• Vermoeid zijn
• Steeds een droge mond hebben
• Geen of weinig eetlust hebben
• Extreem veel eetlust hebben
• Slapeloosheid
• Rugpijn
• Hoofdpijn of migraine
• Emotionele signalen
• Snel geïrriteerd zijn
• Veel huilen, vaak zonder dat je weet waarom
• Vaak boos worden
• Het allemaal niet meer zien zitten
• Veel piekeren
• Niet meer kunnen stoppen met denken
• Je slecht kunnen concentreren
• Chaotisch zijn

Hoe aan te pakken

Als er sprake is van verzuim, is dit voor zowel de werknemer als werkgever vervelend. De werkgever moet de werknemer de gelegenheid geven het probleem aan te pakken om verzuim in de toekomst te voorkomen. De werknemer kan zich de volgende vaardigheden meester maken bij het omgaan met een hoge werkdruk:

• Grenzen stellen, durf nee te zeggen
• Stress hanteren
• Werkzaamheden plannen
• Leren omgaan met conflicten
• Problemen bespreekbaar maken
• Voldoende rustmomenten nemen
• In geval van stress een ontspanningsoefening doen
• Leren delegeren
• Buig negatieve gedachten om naar positieve gedachten
• Richt je alleen op zaken waar je wat aan kunt doen
• Leer loslaten en relativeren

Levensstijl

Een gezonde levensstijl bepaalt ook hoe je op je werk functioneert. Daarnaast bepaalt het hoe je jezelf gedurende de hele dag voelt. Zorg dat je goed de signalen herkent wanneer iets teveel wordt. Zorg dat je leert ontspannen, dit gaat niet automatisch als je stopt met je werkzaamheden. Zorg dat je afleiding zoekt, zodat je weer kunt opladen. Daarnaast is een gezonde leefstijl waarin een gezonde voeding, genoeg beweging, een goede nachtrust en met weinig of geen alcohol van belang zijn om je goed te voelen. Probeer als je denkt dat je iets “moet” het om te buigen in dat je iets “wilt” en kijk of het dan nog steeds klopt.

Andere oorzaken van verzuim

Naast stress, kan er ook sprake zijn van een baan die niet bij je past. Probeer in dat geval op zoek te gaan naar een andere baan, hoe moeilijk het ook is in deze tijd. Als er sprake is van een conflict met je leidinggevende of collega’s, probeer dit probleem op te lossen. Mocht je niet meer tevreden zijn over je werkzaamheden, kaart dit dan aan bij je leidinggevende en mogelijk dat je andere taken krijgt. Mocht je persoonlijke problemen hebben, kun je dit aangeven op je werk zodat er rekening mee gehouden kan worden totdat het weer beter met je gaat.

Houd balans tussen werk en privé

Houd genoeg tijd over voor een bevredigend privéleven zodat je het werk en privé goed in balans houdt. Probeer geen stressvolle situatie aan te gaan in je privéleven als je op je werk in een drukke stressvolle periode zit. Neem bijvoorbeeld geen nieuwe baan tijdens of vlak na een gezinsuitbreiding of een verhuizing. Als je een stressvolle periode hebt gehad, probeer dan rust te zoeken. Voor iedereen is deze invulling anders. De een heeft genoeg aan een leuk uitje, terwijl de ander toe is aan een vakantie van een paar weken.

Lees verder

• Mentale vermoeidheid door het werk
• Minipauzes op het werk: wanneer doen en het nut hiervan
• Onregelmatige werktijden en de invloed op de slaap
• Opvallende sollicitatie
• Roddelen op het werk: kan het positief zijn?