Lesbos 2015: overspoeld door dode en levende vluchtelingen

In september en oktober 2015 werd het eiland Lesbos in Griekenland overspoeld door vluchtelingen. Naast de vele levenden vluchtelingen, vielen er veel dodelijke slachtoffers door de overtocht via de zee. Zowel voor de levende als voor de dode vluchtelingen was geen plaats meer. Vele rijen van vluchtelingen, die met de boot naar het vasteland van Griekenland wilden, ontstonden. Door het hoge dodental raakten de reguliere begraafplaatsen zelfs overvol.

Griekenland Lesbos

Lesbos is een eiland gelegen op het Griekse grondgebied. Het ligt vlakbij Turkije en Klein-Azië in de Egeïsche Zee. In 2015 proberen veel vluchtelingen via deze zee vanuit Syrië via Turkije naar Griekenland te komen. Griekenland is lid van de Europese Unie en de vluchtelingen willen graag asiel aanvragen in een land van de Europese Unie. Vanuit Syrië door Turkije en dan per boot naar Lesbos. Overvolle boten, kleine boten, gammele boten; het is een levensgevaarlijke overtocht. De vluchtelingen uit Syrië zijn op de vlucht voor het regime dat president Assad in Syrië voert. Daarnaast zijn veel mensen op de vlucht geslagen voor IS (Islamitische Staat), die aanslagen pleegt in Syrië.

Lesbos werd overspoeld door vluchtelingen 2015

In oktober 2015 kwamen zoveel vluchtelingen uit Syrië richting Lesbos dat er paniek uitbrak, de vluchtelingen wisten niet waar ze naartoe moesten. Ze liepen doelloos rond en hadden geen kleren of geld voor eten. Vanuit Lesbos wilden ze per boot verder de Europese Unie intrekken richting o.a. Duitsland en Nederland. Maar er kunnen een beperkt aantal mensen op de boot Eleftherios Venizelos die naar de havenstad Piraeus, dichtbij Athene, vaart. Er ontstonden lange wachtrijen en er bleven mensen aansluiten.

In september 2015 waren er al 25.000 vluchtelingen, voornamelijk uit Syrië. In oktober 2015 bleek de situatie alleen maar erger te zijn geworden, er kwamen naast Syriërs ook Afghanen en Somaliërs naar Lesbos om de Europese Unie in te kunnen. In september 2015 bleken meer dan 5000 vluchtelingen per dag bij Lesbos aan wal te komen. En in heel Griekenland waren binnen een paar dagen 38.000 vluchtelingen aangekomen.

Vluchtelingenkamp

Er is een vluchtelingenkamp ingericht op Lesbos, Moria is het kamp genoemd. In oktober 2015 zat het kamp nog steeds vol met vluchtelingen en was er geen georganiseerde situatie gecreëerd. Er stonden honderden mensen voor het hek te wachten om op de boot te mogen. Alle vluchtelingen wilden zich laten registreren, dit leverde een enorme wachttijd op. Ondertussen kwamen er steeds meer bij en sloten zelfs steeds meer etniciteiten zich aan bij de groep vluchtelingen. De Syriërs hadden recht op een versnelde registratieprocedure, maar omdat er geen organisatie was kwamen ze ook niet eerder aan de beurt. Doordat Moria overvol raakte, stonden er rijen voor de poort om binnen te mogen en moesten deze mensen in de nacht voor de poorten slapen ergens op het eiland. De vluchtelingenstroom naar het vaste land ging niet snel genoeg.

Dodenaantal te veel om te kunnen begraven

Dat er ook slachtoffers vielen tijdens de gevaarlijke overtocht was onvermijdelijk. Het dodental bleef in 2015 zo erg oplopen dat er geen plaats meer was om de mensen te begraven. In november 2015 waren er binnen een week 100 mensen voor de kust verdronken. Sommige lichamen of delen ervan werden in vriezers bewaard, er was in het mortuarium geen plek meer. Ook op het kerkhof Saint Panteleimon in Mytilene was geen plek, er staken veel bordjes uit de grond met 'naam onbekend'. De Griekse autoriteiten bleven zoeken naar plekken waar ze de lichamen konden begraven, er werden zogenaamde noodkerkhoven ingericht.

Voor de vrijwilligers is dit een onmenselijke situatie, zij zijn degenen die helpen en gaven aan het zwaar te vinden dat ze mensen geen waardig graf kunnen geven. Daarnaast is het zwaar lijken te moeten vinden en bergen. De winter van 2015 zal in alle waarschijnlijkheid het dodental doen stijgen, want wie in de winter te water raakt, raakt heel snel onderkoeld. De nachten worden zwaarder en dat geldt ook voor de overtocht bij deze lagere temperaturen.