nieuws uitgelicht

Project Fairfok: gezonde en sociale rashonden in 2024

Op 27 november heeft de Raad van Beheer het projectplan Fairfok aangeboden aan Staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken. In dit projectplan probeert de Raad van Beheer de leefsituatie van rashonden te verbeteren op het gebied van gezondheid, welzijn en sociaal gedrag. Met dit projectplan wordt beoogd dat in 2024 alleen nog gezonde en sociale rashonden bestaan.

Raad van Beheer

De Raad van Beheer is de koepelorganisatie voor kynologie in Nederland. Kynologie omvat alles wat te maken heeft met de relaties tussen honden en mensen. Hierbij moet worden gedacht aan de kennis over het fokken van honden, de gezondheid van honden, het welzijn van honden, maar ook alle hondensporten en hondenshows. De Raad van Beheer probeert de gezondheid, het welzijn en het sociaal gedrag van honden te verbeteren. In 2013 heeft de Raad van Beheer met enkele andere organisaties die de gezondheid en het welzijn van honden behartigen een intentieverklaring getekend. In deze intentieverklaring wordt als uitgangspunt genomen dat bij het fokken van honden de gezondheid, het welzijn en het sociaal gedrag van de honden gewaarborgd wordt.

Project Fairfok

Veel consumenten willen nog steeds een rashond en kiezen voor een bepaald type hond qua uiterlijk en gedrag. Bij het fokken van deze rashonden wordt er specifiek aandacht besteed aan de uiterlijke kenmerken en het gedrag. Hierdoor ontstaan juist gezondheidsproblemen en erfelijke aandoeningen. De Raad van Beheer heeft op 19 mei 2014 de term Fairfok geïntroduceerd. Fairfok is een soort keurmerk (in de stamboom) waarbij het fokken op eerlijke en duurzame wijze tot stand komt en waarbij de gezondheid, het welzijn en het gedrag van de reu, teef en pups centraal staan. De invoering van Fairfok valt samen met de invoering van de verplichte DNA-afname en afstammingscontrole bij alle pups, welke op 1 juni 2014 is ingegaan. Met deze DNA-afname wordt een DNA databank opgebouwd. Samen met de stamboom waarop Fairfok van toepassing is, is de DNA databank een goed instrument bij de preventie van erfelijke aandoeningen, waardoor in de toekomst gezonde honden kunnen worden gefokt.

Ambities

In het projectplan Fairfok zijn een aantal ambities geformuleerd die de Raad van Beheer graag wil verwezenlijken:

1. In 2018 is de hondenfokkerij een dierverantwoordelijke sector.
2. In 2019 is het percentage zieke honden gedaald naar maximaal 25% en in 2024 naar maximaal 10%.
3. In 2018 staat bij elke fokker gezondheid, welzijn en sociaal gedraag centraal bij het fokken van (ras)honden.
4. De stamboom groeit in de periode tot 2018 uit tot een soort keurmerk: Fairfok.
5. In de toekomst is de nieuwe eigenaar van de hond ervan verzekerd dat de hond goed in zijn nieuwe omgeving past, geen abnormaal gedrag vertoont, gezond is, trainbaar is en alert is.
6. Vanaf 2015 worden rasstandaarden bijgesteld van hondenrassen die welzijnsproblemen hebben.
7. Vanaf 2016 worden op hondenshows van de 40 aandachtsrassen de besten beoordeeld door een team van onafhankelijke dierenartsen.
8. Vanaf 2015 moeten keurmeesters eerst de gezondheid en het welzijn van de hond keuren, voordat gekeken wordt naar uiterlijke kenmerken.
9. Vanaf 2015 heeft 50% van de Nederlandse keurmeesters op Nederlandse hondenshows en -tentoonstellingen de Nederlandse nationaliteit.
10. Vanaf 2015 moeten dierenartsen werken volgens de richtlijn 'Tegengaan van erfelijke en/of schadelijke raskenmerken bij honden en katten'.
11. Vanaf 2015 is nascholing van dierenartsen en medewerkers in dierenartsenpraktijken op het gebied van fokkerij en genetica verplicht.
12. Vanaf 2016 worden hondeneigenaren gestimuleerd om een gedrags- en gehoorzaamheidscursus te volgen.
13. Vanaf 2018 bezitten fokkers, eigenaren, beleidsmakers en kopers de juiste kennis om verantwoorde keuzes te maken op het gebied van fokkerij.
14. Vanaf 2016 zijn de erfelijke aandoeningen bij rashonden bijna geheel terggedrongen tot 0.

Maatregelen

Om bovenstaande ambities te verwezenlijken worden verschillende maatregelen ingevoerd op het gebied van fokbeleid, uiterlijk en gedrag, en kennisniveau en houding en gedrag van betrokkenen.

Fokbeleid

• De Raad van Beheer gaat de stamboeken openstellen voor alle rashondenpopulaties.
• Het Basisreglement Welzijn & Gezondheid wordt van kracht. Hierin staan regels over het fokken, zoals dat het verboden is om een teefje te laten dekken voordat zij 16 maanden oud is. De naleving van deze regels wordt gecontroleerd bij de dek- en geboorteaangifte. Bij overtreding van de regels dient de Raad van Beheer een klacht in bij het tuchtcollege.
• In het verenigingsfokregelement dat per vereniging is opgesteld staan regels voor het fokken van het desbetreffende ras. Fokkers dienen zich te houden aan het fokreglement van hun fokvereniging. In dit reglement staan bijvoorbeeld op welke aandoeningen de ouders getest moeten worden en dat niet gefokt mag worden met dragers en lijders van deze aandoening.
• Verbreding van de genenpoel door het verplichten van een DNA-test, het inkruisen van een ander erkend hondenras (outcross), het fokken van niet-erkende kleuren binnen het hondenras en het ontwikkelen van software om inzicht te krijgen in de inteelt.
• Het sluiten van convenanten met rasverenigingen indien het voortbestaan van het ras wordt bedreigd, zoals bij de Engelse Bulldog. De Raad van Beheer stelt in dit convenant criteria op over wanneer er met een hondenras mag worden gefokt.
• In de stamboom wordt een normenmatrix opgenomen. In de normenmatrix zijn gezondheidsonderzoeken opgenomen. Indien er uit de gezondheidsonderzoeken negatieve uitkomsten komen, wordt er wel een stamboom afgegeven worden, maar wordt erop vermeld dat niet volgens de normenmatrix is gefokt.
• De Raad van Beheer eist dat de gezondheidsonderzoeken online worden gezet.
• Keurmeesters worden geïnstrueerd waarop zij moeten letten bij het keuren. De nadruk wordt gelegd op de gezondheid, het welzijn en het gedrag van de hond. Op het uiterlijk wordt minder beoordeeld.

Uiterlijk en gedrag

• De Raad van Beheer ziet erop toe dat een gedragstest wordt uitgevoerd op fokdieren. Voor bepaalde rassen geldt dat de fokdieren eerst moeten slagen voor de gedragstest voordat ermee gefokt mag worden.
• Op hondenshows wordt gezondheid, gedrag en welzijn leidend. Nadat de hond op deze aspecten is beoordeeld wordt het uiterlijk beoordeeld.
• Vanaf 2015 moeten keurmeesters zich aan de gedragscode houden. Onderdeel van de gedragscode is dat keurmeesters extra rasspecifieke instructies krijgen en verplichte nascholing.

Kennisniveau, houding en gedrag van betrokkenen

• Vanaf 2015 zullen stelselmatig voorlichtingen over gezondheid, welzijn en sociaal gedrag plaatsvinden voor betrokkenen. Vanaf 2015 staat een rashondengids online, is er een internettest geplaatst (beslisboom) waarin mensen kunnen testen welke hond bij hun past en worden tips gegeven over de aanschaf van een hond.
• Voorlichting geven aan fokkers door middel van een jaarlijks terugkerend symposium te organiseren, het organiseren van lezingen door deskundigen, het onderwijzen van fokkers met de cursus 'Duurzame Fokkerij' en het aanbieden van verdiepende cursussen over kynologie.
• Het stimuleren van het volgen van puppycursussen en vervolgcursussen voor hondeneigenaren.
• Fokkers voorlichting geven over het belang van socialisatie tijdens de nestperiode
• Hondeneigenaren voorlichting geven over het belang van de bevordering van de natuurlijke aanleg van de hond, zoals speuren.